Иванчук ВаÑилий ДениÑович: «Ð¼ÐµÐ½Ñ–Ò£ жадымда көрші аудан орталығына дүкенге барған күн мәңгі еÑте қалды. Тыныш көшеде кенеттен толқулар баÑталды, адамдардың айқайы мен айқайы еÑтілді. Бірнеше минуттан кейін ауылдық көшеде Ð½ÐµÐ¼Ñ–Ñ Ñ‚Ð°Ð½ÐºÑ‚ÐµÑ€Ñ– пайда болды. Олардың бағандары өте баÑу қозғалады, люктердің қақпақтары ашылып, олардан Ð½ÐµÐ¼Ñ–Ñ Ñарбаздары шықты. ОÑÑ‹ Ñәтте мені қатты қорқытты, ал алғашқы Ñекундтардан кейін мен көше бойымен жүгіруге аÑықтым, танктермен кездеÑуге тура келді, егер Мен тез арада ауылдан шықÑам. Дала арқылы жүгіріп туған үйіме оралдым. Бірақ көп ұзамай неміÑтер де пайда болды. Және қорқыныш баÑталды. Бірінші кезекте фашиÑтер еврейлерге, коммуниÑтерге, белÑенділерге қарÑÑ‹ қырғын жаÑады. Бір күнде төрт мың адам жойылды. Менің көптеген ÑыныптаÑтарым Ò›Ð°Ð¹Ñ‚Ñ‹Ñ Ð±Ð¾Ð»Ð´Ñ‹, Ñодан кейін кезек баÑқаларға жетті. Көшеде, үйлерден неміÑтер барлық жаÑÓ©Ñпірімдерді алып, қатты Ñшелондарға тиеп, ГерманиÑға жұмыÑқа алып кетті.
Бізді ÐвÑтриÑға Ñлектр ÑтанциÑÑының құрылыÑына алып келді. Олар казармаларға қоныÑтанды, әрқайÑÑ‹Ñына ағаш аÑÒ› киім берілді, баландамен тамақтандырылды — рутабага мен ұн қоÑпаÑÑ‹. Таңертең көтерді таÑќшалармен және Ñүйреді арналған каторжные работы. Балалардың қолдары жартаÑты Ñындырып, ауыр Ñ‚Ð°Ñ Ð±Ð»Ð¾ÐºÑ‚Ð°Ñ€ киіп, өзенге тоÑқауыл қойды. Балалар ұрып-Ñоғып, қорлады, аштық пен Ñуыққа ұшырады. Біздің лагерьдің жанында концлагерь орналаÑқан. Оның тұтқындары жолақты киім киді, ондағы жағдайлар өте қорқынышты болды. Екі лагерь Ñлектр кернеуімен тікенді Ñыммен бөлінді. ОхранÑли олардың ÑÑÑÑÑовцы. Кішігірім заңÑыздық үшін бізді оÑÑ‹ концлагерьге жіберуге болатын еді. Бұл өте қорқынышты болды, бірақ онда болғанның бәрін біз білмедік. Біз, жаÑÓ©Ñпірімдер үнемі темекі шегетін құбырды көрдік. Біраз уақыттан кейін біз тұтқындалған балаларды Мюнхенге жібердік. Онда біз бомба қоймаÑын Ñалдық, бомбалаудан кейін қала көшелерін қоқыÑтардан тазарттық. Ð‘ÐµÑ Ð¶Ñ‹Ð» тұтқында болғаннан кейін, боÑату 1945 жылдың 11 Ñәуірінде ғана келді. Бізді американдық Ó™Ñкерлер боÑатты».